موضوع تخفیف نفتی و ادعای ناچیز بودن میزان آن از موضوعاتی است که از سوی وزارت نفت مطرح شد. این در حالی است که هدایت‌الله خادمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس دهم، عنوان کرد اگر تخفیف‌های ویژه در صادرات نفت ایران وجود نداشت، خریداران ریسک خرید نفت از یک کشور تحریمی را متحمل نمی‌شدند.
مسئولان دولت سیزدهم و به‌ویژه وزارت نفت بارها درباره ناچیز بودن تخفیف ارائه‌شده به مشتریان نفت ایران سخن به میان آورده‌اند. وزیر نفت نیز در آخرین اظهارنظر خود میزان این تخفیف را کمتر از تعداد انگشتان دست خود اعلام کرد. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان و حتی مقامات ارشد کشور بر تخفیف‌های ویژه ایران روی صادرات نفت تاکید دارند.
هدایت‌الله خادمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس دهم گفت:
آیا ادعای ناچیز بودن تخفیف ایران در صادرات نفت صحت دارد؟
کسی نمی‌داند میزان تخفیف چقدر است. به جز کسانی که در جریان این معامله هستند، هر فرد دیگری که راجع به مبلغ اظهار نظر کند، حدس و تحلیل خود را بیان کرده است. برخی صحبت از تخفیف‌های ۳۰ درصدی یا ۲۰ درصدی مطرح کرده‌اند، اما رقم دقیق را کسی نمی‌داند. با این حال در اینکه صادرات نفت ایران با تخفیف صورت می‌گیرد، شکی نیست.
دلیل فروش نفت با تخفیف چیست؟
ارتباط ایران با دنیا همراه با تعامل نیست و کشور شرایط تحریمی قرار دارد. کشورهایی که از ایران نفت می‌خرند، هزینه‌هایی بابت این معامله می‌دهند و نگران این هستند که خودشان در بخش‌های دیگر به دلیل برقراری معامله با ایران تحریم نشوند.
این کشورها نگران هستند که در تبادل بازرگانی با کشورهای اروپایی و آمریکایی با مشکلاتی مواجه شوند. از سوی دیگر آنها از این فضا استفاده می‌کنند و نفت را با تخفیف از ایران می‌خرند. خریداران به کشورهایی که نمی‌توانند در فضای رقابتی در دنیا نفت بفروشند استفاده می‌کنند و فشار می‌آورند تا نفت را با تخفیف بخرند.
اگر قرار باشد کشورها نفت را با تخفیف نخرند، ریسک خرید نفت از کشورهای تحریم‌شده را نمی‌پذیرند. چراکه آنها ریسک قطع شدن یا دچار مشکل شدن رابطه تجاری و بازرگانی با اروپا و آمریکا را به دوش می‌کشند و نفت را از کشورهای تحریم‌شده خریداری می‌کنند. اگر قرار باشد با تخفیف نخرند، این ریسک را به دوش نمی‌کشند و از کشورهایی نفت می‌خرند که تحریم نیستند.
مقدار این تخفیف چقدر است؟
با توجه به شرایط ذکرشده، حتماً تخفیف نفتی به کشورها ارائه می‌شود؛ اما از رقم دقیق آن حداقل بنده اطلاعی ندارم. این امید وجود دارد که کشور هرچه زودتر از چنین فضایی خارج شود. زیرا تا مشکلات ما با دنیا حل نشود، از نظر اقتصادی کسی نمی‌تواند کاری کند و اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد. مشکلات اقتصادی ایران، موضوعاتی سیاسی است و به ارتباط کشور با دنیا بازمی‌گردد.
برآورد شما از میزان تخفیف چقدر است؟
عدد دقیقی نمی‌توانم عنوان کنم و بر اساس شنیده‌ها، حدس‌ها و اطلاعاتی خواهد بود که در دسترس است. اما به عنوان کارشناس، نمی‌توانم عددی بگویم که محدود به حدس و گمان باشد؛ زیرا باید بر اساس مستندات صحبت کرد. اما تخفیف نفتی موضوعی حتمی است و قطعاً تخفیف ویژه‌ای به نفع خریداران ارائه می‌شود؛ وگرنه میزان صادرات نفت ایران به همین مقدار کنونی هم نمی‌رسید.