شانزدهمین نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی «اکو» امروز پنچ شنبه ۱۸ ابان ماه به ریاست «شوکت میرضیایف» رئیس‌جمهور ازبکستان در شهر «تاشکند» برگزار می‌شود.
به گزارش ایسنا، بر اساس برنامه ریزی اعلام شده، در این نشست سران کشورهای آذربایجان، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ترکیه حضور پیدا می‌کنند.
در این نشست گسترش بیش از پیش همکاری‌های تجاری، اقتصادی، سرمایه گذاری، حمل‌ونقل، ارتباطات و بشردوستانه در چارچوب «اکو» و همچنین تکامل فعالیت این ساختار چند جانبه بررسی خواهد شد.
رییس‌جمهور ایران نیز برای شرکت در این نشست پس از سفر به تاجیکستان راهی تاشکند پایتخت ازبکستان شده است. این دومین سفر رییس جمهور ایران طی دو سال اخیر به ازبکستان است چنان که ابراهیم رییسی در روزهای ۲۳ تا ۲۵ شهریور سال ۱۴۰۱ نیز در راس هیاتی عالیرتبه برای شرکت در بیست و دومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای به سمرقند ازبکستان سفر کرد ه بود.
دیپلماسی چندجانبه و تعامل نزدیک با همسایگان و کشورهای منطقه بخش مهمی از دیپلماسی اقتصادی ایران است و در همین ارتباط گسترش همکاری‌ها با سازمان‌های منطقه‌ای از جمله سازمان همکاری شانگهای و سازمان همکاری اقتصادی اکو در سال‌های اخیر بیش از گذشته مورد توجه دستگاه دیپلماسی ایران قرار گرفته است.
سازمان اکو از قدیمی‌ترین سازمان‌های همکاری اقتصادی در جهان در حال توسعه است و قدمت آن به دهه شصت میلادی برمی‌گردد. ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای بنیانگذار این سازمان اهتمام جدی به تقویت همکاری‌های درون منطقه‌ای و نیز ارتقای جایگاه اکو به عنوان یک سازوکار موثر منطقه‌ای برای همکاری اقتصادی دارد.
مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مهرماه سال جاری در بیست و هفتمین نشست شورای وزیران امور خارجه سازمان همکاری اقتصادی اکو که در شوشا – آذربایجان برگزار شده بود با اشاره به اهمیت تجارت منطقه‌ای، همگرایی و توسعه اکو، شعار سال ۲۰۲۴ در زمان ریاست کشورمان در سازمان مزبور را «ایجاد منطقه مقاوم و تاب‌آور از طریق توسعه تجارت بین منطقه‌ای» اعلام کرد و در ادامه مجموعه پیشنهاداتی را در زمینه توافق بر سر حداکثر کردن پوشش ترجیحات تجاری، تلاش در جهت رسیدن به منطقه آزاد اقتصادی، استفاده از فن آوری‌های نوین و اقتصاد دیجیتال، تقویت حمل و نقل و ترانزیت چند وجهی، دعوت از سرمایه‌گذاران بین‌المللی، ایجاد سیستم‌های پرداختی جدید، بالا بردن سهم تجارت انرژی، حمایت از بخش خصوصی و تبادل تجارب در زمینه آزادسازی‌های تجاری را مطرح کرد.
نماینده ایران و رییس اکو در سال ۲۰۲۴، ضمن استقبال از تلاش جمعی اعضا برای رسیدن به اهداف مشترک اکو خواستار جدیت بیشتر کشورهای عضو برای اجرایی کردن توافقات شد.
به گزارش ایسنا، در سال های اخیر ده کشور عضو اکو با ۸ میلیون کیلومتر مربع مساحت و بیش از نیم میلیارد جمعیت، تعاملات نسبتا خوبی را مابین خود شکل داده‌اند و حوزه‌های حمل و نقل و ترانزیت، تجارت و انرژی سه اولویت اعضا برای همکاری هستند و ساختارهای خوبی برای همکاری در سایر حوزه‌های اقتصادی نیز بین این کشورها شکل گرفته است.
ارتقای تجارت درون منطقه‌ای از اولویت‌های سازمان اکو است و جمهوری اسلامی ایران نیز با جدیت در پی روان‌سازی تجارت در منطقه و ارتقای سهم تجارت درون منطقه‌ای از ۷ درصد فعلی به ۲۰ درصد است و از آنجا که ایران یکی از صادرکنندگان اصلی در اکو است لذا هرگونه روان‌سازی تجارت در اکو، دسترسی صادرکنندگان ایرانی به بازارهای منطقه را آسانتر و ارزانتر خواهد کرد، البته در مقابل نیز ایران باید آمادگی داشته باشد بازارهای خود را بر روی کالاهای کشورهای عضو باز کند که تحقق آ ن نیز منوط به ایجاد برخی از اصلاحات و تغییرات در ساختار اقتصادی کشور است.
از دیگر سو با توجه به عضویت ایران و اکثر کشورهای اکو در سازمان همکاری‌های شانگهای، همکاری و هم‌افزایی این دو سازمان برای ارتقاء همکاری‌های منطقه‌ای امری مهم است و به نظر می‌رسد این موضوع مورد توجه دست اندرکاران این دو سازمان قرار گرفته است.
سازمان همکاری اقتصادی اکو یک سازمان منطقه‌ای بین دولتی اقتصادی است که در ابتدا با مشارکت سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان بر اساس معاهده ازمیر و با هدف اعتلای سطح زندگی اقتصادی مردم منطقه در ۱۹۸۴ تاسیس شد و در ادامه کشورهای افغانستان، تاجیکستان، آذربایجان، ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان در ۱۹۹۲ به این سازمان ملحق شدند.
در پنجاهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۵ میلادی قطعنامه همکاری با سازمان همکاری اقتصادی اکو به تصویب رسیده و از آن زمان این سازمان از مقام ناظر در سازمان ملل متحد برخوردار است. سازمان همکاری اقتصادی اکو همچنین مقام ناظر در سازمان همکاری اسلامی را نیز دارد.
نشست سران اکو هر دو سال یکبار جهت اتخاذ رهنمودهای کلی برگزار می‌شود و به نظر می‌رسد که با توجه به این که تهران در سال ۲۰۲۴ ریاست این سازمان را بر عهده می‌گیرد، نشست بعدی سران اکو در سال ۲۰۲۵ در ایران برگزار می‌شود .
شورای وزیران که بالاترین رکن تصمیم گیری و سیاستگذاری سازمانی است و سالی یکبار تشکیل جلسه می‌دهد.
شورای نمایندگان دائم، بازوی اجرایی شورای وزیران است و هر ماه در سطح سفرا در تهران تشکیل جلسه می‌دهد.
مقر دبیرخانه سازمان اکو در تهران است. دبیرخانه مسئول هماهنگی و نظارت بر اجرای فعالیت‌های اکو و کمک به برگزاری نشست‌ها است.
این دبیرخانه متشکل از دبیرکل، معاونین، مدیران و کارکنان است. شورای وزیران از میان نامزدهای انتخاب شده از سوی کشورهای عضو دبیرکل را برای یک مدت سه ساله غیر قابل تمدید انتخاب می شود.
به گزارش ایسنا، اگر چه عمده فعالیت این سازمان و مباحث مطرح در آن اقتصادی است ولی به نظر می‌رسد، اهمیت بررسی تحولات اخیر در اراضی اشغالی و کشتار مردم غزه از سوی رژیم صهیونیستی تا حدودی بر روی محورهای نشست شانزدهم سایه بیفکند و رایزنی در این زمینه به یک موضوع اصلی در متن و حاشیه این اجلاس تبدیل شود.