مهدی کریمی تفرشی، رئیس هیئت مدیره تعاونی تولیدکنندگان مواد غذایی، در گفت و گو با خبرنگار ایران اکسپو از تاثیر برگزاری مستمر نمایشگاه های صادراتی با حضور تجار خارجی، بر رشد اقتصاد در مدت زمان کوتاه گفت.
«صادرات در ایران امری جدید و نوپا است. برای آن که مسیر صادرات به درستی طی شود ضروری است کالاها از نظر کمی و کیفی طبق استانداردهای جهانی تولید شوند.» این را دکتر مهدی کریمی تفرشی می گوید. «اما تولید کالاهای صادرات محور به ویژه برای تولیدکنندگان قدیمی با مشکلاتی همراه است.» کریمی بر این باور است اصلی ترین مشکل به ماشین آلات و دستگاه های بسته بندی مربوط است که به شدت نیازمند نوسازی هستند. «اگر این مشکل امروز حل نشود، روند تولید در بلندمدت با مشکلات عدیده ای مواجه خواهد شد» وی از مسئولان درخواست کرد تا حمایت خود را از تولیدکنندگان با اعطای وام با تعرفه تولید نشان دهند.
«مقام معظم رهبری دو سال متوالی را سال اقتصاد مقاومتی، حمایت از تولید و اشتغال نامگذاری کردند که گویای اهمیت بی حد و حصر در حمایت از تولید داخلی است. از اینرو همه مسئولین و دست اندرکاران از شخص رئیس جمهور تا رئیس انجمنها همگی باید دست در دست هم دهند تا مقوله مهم تولید داخلی به شکوفایی برسد.»
البته همه مسائل در عملکرد مسئولان خلاصه نمی شود. «مردم نیز باید از کالاهای باکیفیت ایرانی حمایت کنند و متقابلاً تولیدکنندگان باید از این حمایت و اعتماد مردمی نهایت استفاده را در راستای تولید کالای با کیفیت به کار گیرند. در این صورت شاهد حضور کالاهای باکیفیت ایرانی در قفسه های مغازه های سایر کشورها خواهیم بود.» سفیر صلح ایران تاکید کرد: «از یاد نبریم که خروج هر کالا از کشور به معنای ورود سفیر صلح از ایران به دیگر کشورها است.»
ایران، غنی از کالاهای باکیفیت
کالاهای ایرانی در زمینه های مختلف، کیفیت بالایی دارند مانند فرش، زعفران، خاویار، خشکبار، پسته و ... «پسته ایران که در چند سال اخیر رتبه دوم جهان را پس از آمریکا به خود اختصاص داده بود، امسال به رتبه اول ارتقا پیدا کرده است.» اما همه کالاها در زمینه صادرات، شرایط خوبی ندارند. طی سالهای متمادی، زعفران ایران رتبه اول در جهان را داشت ولی سه سال متوالی، افغانستان این رتبه را از ایران گرفته است. «مشکلات نباید مانعی برای عرضه کالاهای باکیفیت ایرانی باشند. به عنوان مثال، گیاهان دارویی ایرانی از نظر کیفیت، خاصیت دارویی، عطر و طعم حرف اول را در دنیا می زنند. اما ما به دلیل نداشتن صنایع تبدیلی و تکمیلی، طلای سبز ایران را به صورت فله صادر می کنیم و سپس کشورهای مقصد از خواص آنها در تولید محصولات خود استفاده می کنند. درنهایت، محصولات تولیدی خود را به چندین برابر قیمت برای ما صادر می کنند. چرا خودمان نباید در این صنایع سرمایه گذاری کنیم؟»
حمایت از تولیدکنندگان و صادرکنندگان
«حمایت از تولیدکنندگان و صادرکنندگان در کشور ما هر از گاهی، مانند مُسَکِن، با اعطای تسهیلات یا کاهش مالیات ارزش افزوده تزریق می شود. این موارد به تنهایی موثر نیستند. برای تهیه یک بسته حمایتی صادراتی، تک تک تسهیلات باید مانند دانه های تسبیح پشت سر هم قرار بگیرند.» دکتر کریمی بر این باور است که تولیدکنندگان داخلی برای عرضه کالاهای صادرات محور به حمایتهای همه جانبه نیاز دارند مانند تولید، ورود مواد اولیه، گمرکات، اصلاح ماشین آلات بسته بندی و اصلاح قوانین کارگری.
«ما نیاز داریم تا برخی از اداره ها و وزراتخانه ها با کشورهای ثالث که واردکننده کالاهای ایرانی هستند، تفاهمها و رایزنی هایی را انجام دهند تا درصد گمرکات و تعرفه ورود کالاهای ایرانی به کشور ثالث کم شود.» کریمی ضمن تشکر از مسئولان ادامه داد: «برای آن که چرخ صنعت، تولید، کارآفرینی و اشتغالزایی بچرخد، تولید داخل به شدت نیازمند حمایتهای مجلس و دولت است. اما نمی توان تقصیر را فقط گردن بخشی خاص از جامعه انداخت. نه! هرکس باید نقش خود را در نقصهای موجود در مقوله صادرات پیدا کند تا با انتقادپذیری بتوان هر چه سریعتر به رفع مشکلات پرداخت.»
تاسیس معاونت اقتصادی در وزارت امور خارجه
محمدجواد ظریف به تازگی پیشنهادی را مبنی بر تاسیس معاونت اقتصادی در وزارت امور خارجه ارائه کرده است. تنها دارنده شوالیه اروپا در صنعت غذای ایران، درباره این پیشنهاد گفت: «هم اکنون استفاده از سفرا فقط به مسائل سیاسی محدود شده است. اما اگر نگاهی به مدلهای کشورهای موفق بیاندازیم متوجه خواهیم شد که سفرا مبلغان صادراتی و هموارکننده برای راهی هستند که صادرکننده و یا حتی واردکننده در آن گام برمی دارد. این پیشنهاد، امری مهم و موثر است به شرط آن که هر چه سریعتر عملی شود. امیدواریم روزی برسد که در کنار سفرای سیاسی، در سفارتخانه های کلیه کشورها، سفرای اقتصادی نیز فعالیت کنند و موجب تسهیل اوامر تجار و بازرگانان شوند.»
حضور تولیدکنندگان در نمایشگاه و افزایش صادرات
دکتر کریمی مجدداً بر الگوسازی از مدلهای موفق اقتصادی سایر کشورها تاکید کرد و گفت: «به عنوان مثال، کشور ترکیه طی دهه گذشته نه تنها اقتصاد خود را که از کشور ما عقبتر بود به ما رساند بلکه از ما پیشی گرفت و حالا ما باید از اقتصاد ترکیه به عنوان مدلی موفق استفاده کنیم.» وی در رابطه با فعالیتهای اقتصادی این کشور اظهار داشت: «ترکیه در نمایشگاه های تمام کشورها شرکت می کند. این کشور حتی نمایشگاه های اختصاصی را که در کشورها با بازارهای بکر برگزار می شوند از قلم نمی اندازد و تجار ترکیه در آنجا سرمایه گذاریهای کلان انجام می دهند. ترکیه، مراکز خرید در روسیه ساخته است که تمام مغازه های آنها برندهای ترکیه را عرضه می کنند و به فروش می رسانند. یک لحظه تصور کنید که همین مرکز خرید چه قدر می تواند ارزش افزوده و برگشت ارز به کشور ترکیه را داشته باشد. ترکیه، منابع معدنی ندارد، کانیهای مختلف ندارد، نفت ندارد. با این حال، بهره اقتصاد این کشور از بهره دهی صادرات نفت ما بیشتر شده است.»
کریمی به روزی امید دارد که فقط 20 درصد از بودجه کشور را نفت تشکیل دهد و 80 درصد دیگر از توانمندیهای صادراتی و صنعتی باشد. «ما نمی توانیم تا ابد از نفت استفاده کنیم. استفاده از نفت فقط باید در راستای فروش مشتقات نفتی باشد.»
تاثیر تحریم ها بر صادرات غیرنفتی
مهدی کریمی تفرشی با اشاره به اینکه در سالهای گذشته تولیدکنندگان مجبور به تهیه مواد اولیه صرفا از چند کشور آسیایی بودند، اظهار داشت: «هم اکنون که می توانیم مواد اولیه را از کشورهای اروپایی تهیه کنیم، کیفیت کالاها افزایش یافته است. ذی نفع این مهم، مصرف کنندگان یعنی مردم ایران هستند. زیرا با رقابتی که بین تولیدکنندگان به وجود می آید، می توانند کالاها را با کیفیت و قیمت مناسبتر خریداری کنند.»
کریمی با بیان اینکه هم اکنون در رابطه با واردات مواد اولیه مشکلی وجود ندارد، افزود: «البته نمی توان رکود جهانی را نادیده گرفت که به دلیل تحریم ها، این رکود در ایران پررنگتر است. اما مدیران ایرانی توانسته اند حدود چهار دهه تحریم ها را مدیریت و در رابطه با برخی مسائل صنعتی و تجاری، بومی سازی کنند. مهندسین ما توانسته اند از تحریم ها، فناوری تولید کنند. اما نمی توان این را هم نادیده گرفت که تحریم ها به شدت موجب افت و عقب ماندگی سطح صنعت ما شده اند. با این حال امیدواریم که در چشم انداز 1404 در زمینه های نانو، تکنولوژی، صنعتی، تجاری و دارویی رتبه های مختلف را در سطح منطقه ای و جهانی به دست آوریم. با رویکردی که هم اکنون دولت در پیش گرفته امیدوار هستیم در هشت سال فرصت باقیمانده به این چشم انداز برسیم.»
دعوت از تولیدکنندگان مواد غذایی
رئیس هیئت مدیره تعاونی تولیدکنندگان مواد غذایی از تولیدکنندگان مواد غذایی برای حضور در نمایشگاه توانمندی های صادراتی دعوت کرد تا با عرضه مستقیم محصولات خود به تجار خارجی، صادرات غیرنفتی کشور را افزایش دهند. دکتر کریمی بر این باور است که برگزاری مستمر نمایشگاه های صادراتی با حضور چشمگیر تجار خارجی و همچنین حمایت دولت از تولیدکنندگان داخلی موجب شکوفایی و رشد اقتصاد در مدت زمانی کوتاه می شود. «همه کشورها برای دستیابی به اقتصادی پویا، مسیر حضور در نمایشگاه ها و تعامل مستقیم با شرکتهای خارجی را طی کرده اند. اتفاقی که در نمایشگاه ایران اکسپو 2017 نیز اتفاق خواهد افتاد.»