ارزش کالاهای صادراتی کشور نیز نسبت به وزن طی دهه‌های اخیر حدود ۳۰۰ الی ۳۸۰ دلار بوده است و چنانچه میزان صادراتی موادمعدنی و فولادی را حذف کنیم، ارزش صادراتی کشور به ازای هر تن ۱۱۰۰ دلار می‌شود.
مطابق آمارهای رسمی و اعلام رئیس سازمان توسعه تجارت ایران؛ در ۶ ماهه نخست سال جاری صادرات انرژی کشور به لحاظ وزنی افزایش ۲۹ درصدی داشت اما به سبب کاهش قیمت‌های جهانی حوزه انرژی به‌ویژه در بخش پتروشیمی و فولاد، به لحاظ ارزشی ۲ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش یافت.
ارزش کالاهای صادراتی کشور نیز نسبت به وزن طی دهه‌های اخیر حدود ۳۰۰ الی ۳۸۰ دلار بوده است و چنانچه میزان صادراتی موادمعدنی و فولادی را حذف کنیم، ارزش صادراتی کشور به ازای هر تن ۱۱۰۰ دلار می‌شود.
گفتنی است که ارزش کالاهای وارداتی کشور نیز حدود ۱۷۰۰ دلار به ازای هر تن می‌باشد. به‌تازگی مهدی ضیغمی، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران از تقویت تجارت الکترونیکی ایران با سایر کشورها خبرداده و دراین‌باره عنوان داشته است: یکی از برنامه‌های سازمان بسترسازی برای تسهیل تجارت است و در این زمینه در راستای توسعه تجارت الکترونیکی مذاکراتی را با کشورهای مختلف ازجمله چین آغاز کرده‌ایم.
معاون وزیر صمت با اشاره به لزوم توجه به تجارت الکترونیکی گفت: برای افزایش ارزش کالاهای صادراتی لازم است تا از بستر پلتفرمی استفاده کنیم که از طریق آن بتوانیم محصول نهایی را به دست مصرف‌کننده برسانیم و این کار در تمام جهان انجام می‌شود اما ما به علت تحریم‌ها و همچنین غفلت در این موضوع تا حدودی عقب هستیم.
مطابق با اعلام رئیس سازمان تجارت ایران، در یک سال گذشته این سازمان با چند پلتفرم ازجمله تیک‌تاک، ویچت و ... مذاکراتی داشته است و با یکی از پلتفرم‌های بزرگ در چین توافقنامه‌ای را به امضاء رسانده تا بتوانیم از بستر این پلتفرم برای صادرات کالا بهره بگیریم.
در بررسی بیشتر این موضوع و لزوم بسترسازی برای تسهیل تجارت الکترونیک با جعفر قادری، نماینده مردم شیراز و زرقان و عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس شورای اسلامی و همچنین هادی حق‌شناس، کارشناس مسائل اقتصادی به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
جعفر قادری،عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس مطرح کرد: لزوم معرفی کالای داخلی برای ورود به بازارهای جدید جهانی
جعفر قادری، نماینده مردم شیراز و زرقان و عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس شورای اسلامی به تشریح توسعه تجارت الکترونیکی پرداخت و دراین‌باره عنوان کرد: به‌منظور توسعه تجارت و افزایش ارزش کالاهای صادراتی نیاز است تا برای افزایش تولید تلاش کنیم. افزایش صادرات مادامی ممکن خواهد بود که تولید کشور افزایش یابد و به مقدار قابل‌توجهی برسد.
وی با تأکید بر معرفی تولیدات داخلی به کشورهای دوست و همسایه افزود: پس از افزایش تولید، نیاز است تا در جهت معرفی کالاهای صادراتی گام برداریم و موقعیت‌های نسبی‌مان را به دنیا به‌ویژه کشورهای همسایه معرفی کنیم. گروه کیفیت کالاهای صادراتی باید تلاش‌های جدی داشته باشند و از ابزار و اهرم الکترونیک در جهت شناسایی و معرفی تولیدات داخلی بهره بگیرند.
نماینده مردم شیراز و زرقان بابیان اینکه تقویت تجارت الکترونیک منجر به افزایش ارزش کالاهای صادراتی خواهد شد، تصریح کرد: باید به سمت شناسایی بازارهای جدید حرکت کنیم و ورود به بازارهایی همچون آفریقا را رقم بزنیم. در شرایط حال حاضر مزیت بسیاری در حوزه تولیدات داخلی داریم. بنابراین به سهولت می‌توانیم از مزیت تولیدات داخلی بهره بگیریم و تجارت الکترونیک و افزایش ارزش کالاهای صادراتی را رقم بزنیم.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با اشاره به بهره‌گیری از ظرفیت فنی و خدماتی شرکت‌های دانش‌بنیان همچنین خاطرنشان کرد: باید تمام تلاش خود را کنیم تا در شرایط رقابتی، کیفیت را افزایش دهیم. افزایش کیفیت به تقویت کالاهای صادراتی کمک خواهد کرد و موجب ارتقای ظرفیت خواهد شد.
در این راه می‌توانیم از شرکت‌های دانش‌بنیان به‌منظور افزایش سطح دانش و فناوری بهره بگیریم تا سهم کالاهای دارای تکنولوژی در صادرات افزایش پیدا کند. بی‌شک این روند وضعیت درآمدهای ارزی حاصل از صادرات را تقویت خواهد کرد و مزیت نسبی برای کشور رقم خواهد زد.
او با تأکید بر لزوم تقویت دانش فنی و خدمات متذکر شد: باید تمام تلاش خود را به دانش فنی معطوف کنیم. ضرورت دارد تا دانش و خدمات فنی خود را به‌روزرسانی کنیم چراکه در تلاطم‌های اقتصادی، سهم صادراتی بالا از آن کشورهایی است که کالاهای تولیدی‌شان دارای فناوری است و از آخرین دانش فنی روز دنیا برخوردارند.
وی در پایان این گفت‌وگو بابیان اینکه به‌موجب دانش فنی و خدمات، کیفیت نیز ارتقاء پیدا خواهد کرد، یادآور شد: افزایش کیفیت به معنای حضور پررنگ در بازارهای رقابتی خواهد بود. شایان‌ذکر است تا بگوییم که به‌منظور افزایش ارزش کالاهای صادراتی می‌بایست به بازارهایی ورود کنیم که در آن مزیت نسبی داریم؛ با توجه به اینکه تولیدکننده نفت و گاز هستیم، می‌توانیم در مباحث مرتبط بامعدن به‌خوبی ورود کنیم.
همچنین در صنایع تبدیلی می‌توانیم پیشران باشیم. افزون براین موارد می‌توانیم در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی حضور قابل‌توجه داشته باشیم و شرایط صادراتی خوبی را رقم بزنیم.
هادی حق‌شناس، کارشناس مسائل اقتصادی: خام فروشی آفت صادرات است
هادی حق‌شناس، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» عنوان کرد: تجارت الکترونیک برای تسهیل نقل و انتقالات کالا و فروش خدمات است. بنابراین فراهم‌سازی بستر الکترونیکی برای صادرات کالا به دلیل تقویت و کاهش بوروکراسی نقل‌وانتقال به کشور مقصد است.
به طورکل به‌منظور ارسال کالا به کشور مقصد، بوروکراسی‌های متعددی ازجمله فرآیند بانکی، بیمه، گمرک، بنادر و... وجود دارد که هریک دارای قوانین و قواعد می‌باشند. در بستر الکترونیک یا پنجره صادراتی می‌توان این فرآیندها را تسریع کرد و زمان نقل‌وانتقال را برای صادرکننده کالا کاهش داد.
وی افزود: در یک دهه گذشته حجم صادرات کشور سیر صعودی داشته است اما ارزش کالاهای صادراتی سیر نزولی پیدا کرده است.
براین‌اساس در نیمه نخست سال جاری به ازای هرتن کالای صادرشده، یک‌سوم ارزش کالاهای صادراتی در مقایسه با دهه ۹۰ کاهش یافت. براین‌اساس می‌توان عنوان داشت که کالاهای صادراتی ارزان‌تر از گذشته شده است.
در این میان پرسشی به وجود می‌آید که به‌منظور عدم کاهش ارزش کالاهای صادراتی چه کنیم و چطور می‌توانیم ارزش کالاهای صادراتی خود را افزایش دهیم؟ پاسخ این است که ارزش‌افزوده کالا را رقم بزنیم. در شرایط حال حاضر بیشتر حجم صادرات به‌صورت خام فروشی است و ارزش‌افزوده کالا به کشور مقصد می‌رسد.
اگر خام فروشی صورت نگیرد و کالای نهایی را خود به‌جای مواد اولیه به کشور مقصد صادر کنیم، ارزش کالای صادراتی‌مان افزایش پیدا خواهد کرد.
حق‌شناس تصریح کرد: به طورحتم اقتصاد کشور از صادرات غیرنفتی سود بیشتری کسب خواهد کرد. در این راستا ضرورت دارد تا صادرات غیرنفتی را بیش‌ازپیش در دستورکار قرار دهیم.
طی یک دهه گذشته به سبب تحریم‌های ظالمانه، نتوانستیم سرمایه‌گذاری خود را در بخش صنعت به‌روز کنیم و نوآوری‌های جدید را وارد کنیم. به‌موجب این روند ناچار شدیم تا طی سال‌های گذشته بیشتر کالاهای خام و واسطه‌ای را به فروش برسانیم.
کارشناس مسائل اقتصادی با تأکید بر تقویت تجارت الکترونیک به‌منظور تسهیل فرآیند نقل و انتقالات کالا همچنین خاطرنشان کرد: ارزش‌افزوده نفت و گاز کشور طی سال‌های اخیر به سبب اعمال تحریم‌ها به خارج از کشور منتقل شده است. بنابراین در شرایط فعلی اگر صادرات بنزین را رقم بزنیم بهتر از صادرات نفت خام خواهد بود. همچنین صادرات مواد پتروشیمی نیز بهتر از صادرات گاز خواهد بود. باید تلاش کنیم تا سیمان تولید و سپس صادر شود نه آنکه مواد اولیه آن صادر شود و ارزش‌افزوده درجای دیگری رقم بخورد.
باید بکوشیم تا ارزش کالاهای صادراتی افزایش پیدا کند و تجارت الکترونیک به‌منظور تسهیل فرآیند نقل‌وانتقال رقم بخورد.
او با اشاره به ظرفیت‌های بخش گردشگری در معرفی کالاهای ایرانی متذکر شد: گردشگری می‌تواند به انتقال و معرفی کالاهای ایرانی کمک کند. باید بپذیریم که هیچ‌یک از کشورهای همسایه به‌اندازه ایران، جذابیت گردشگری ندارند. اینکه طی سال‌های اخیر علی‌رغم ظرفیت بسیار اما پتانسیل گردشگری رقم نخورده است، به سبب نبود زیرساخت‌های کافی است.
ضرورت دارد تا ظرفیت‌های گردشگری را تقویت کنیم و کالاهای داخلی را به گردشگران معرفی سازیم. وی در پایان این گفت‌وگو بابیان اینکه تکنولوژی بهره‌وری بنگاه‌های اقتصادی را افزایش می‌دهد، یادآورشد: تجارت الکترونیک برای کشور لازم است و به فرآیند صادراتی کشور کمک شایانی خواهد داشت.
در این میان ضرورت دارد تا سایر مؤلفه‌های افزایش صادرات و افزایش ارزش صادراتی را مدنظر قرار دهیم و بنگاه‌های کشور و خطوط تولید را به‌روز کنیم. مجموع این عوامل کیفیت کالاهای ایرانی را در سطح استاندارد جهانی افزایش خواهد داد و قیمت تمام‌شده را کاهش خواهد داد.