مسکو- ایرنا- سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه گفت: توافقنامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا چهارم دی‌ماه ۱۴۰۲ (۲۵ دسامبر ۲۰۲۳) در نشستی با حضور مقاماتی از ۶ کشور طرف قرارداد در سن‌پترزبورگ روسیه امضا می‌شود.
کاظم جلالی شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: با امضای این توافقنامه، حدود ۹۶ درصد صادرات کالاهای ایرانی به کشورهای روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان به عنوان اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا بدون تعرفه گمرکی انجام خواهد شد و متقابلا نیز صادرات این کشورها به کشورمان از این مزیت برخوردار خواهد شد.
وی گفت: توافقنامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، قرارداد بسیار بزرگی است که حدود سه سال برای مذاکرات این قرارداد صرف شد و در پایان این مذاکرات هم باید پنج کشور عضو، موافقت خود را اعلام می‌کردند که چنین اقداماتی نیز صورت گرفت.
سفیر ایران در روسیه خاطرنشان کرد: پس از اعلام موافقت پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، توافقنامه تجارت آزاد این اتحادیه با ایران چهارم دی‌ماه به امضا خواهد رسید.
زمان اجرای توافقنامه تجارت آزاد: پس از تصویب مجالس
جلالی در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار ایرنا یادآور شد: زمان اجرای توافقنامه تجارت آزاد با ایران پس از تصویب در مجالس ۶ کشور طرف قرارداد خواهد بود.
وی با بیان اینکه معمولا مجالس پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا به سرعت توافقنامه‌های مرتبط را به تصویب می‌رسانند، ابراز امیدواری کرد که این توافقنامه در مجلس شورای اسلامی با فوریت و در دوره کنونی فعالیت مجلس تصویب شود.
سفیر ایران در مسکو با اشاره به اینکه این توافقنامه در قالب لایحه‌ای از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی تقدیم خواهد شد، تصریح کرد: به هر میزان که تصویب این توافقنامه با تأخیر همراه شود، کشور از مزایای این توافقنامه بی‌بهره خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در حدود چهارسال گذشته موافقتنامه موقت تعرفه ترجیحی را امضا کرده‌اند، گفت: در این مدت، حجم مبادلات تجاری بین طرفین، سه برابر شده است.
جلالی خاطرنشان کرد: با اجرای توافقنامه تجارت آزاد، ارتقای حجم مبادلات تجاری ایران و اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا به ۴۰ میلیارد دلار در سال‌های آینده هدفگذاری شده است.
پیش از این، وزیر تجارت اتحادیه اقتصادی اوراسیا مردادماه ۱۴۰۲ گفته بود: مذاکرات مربوط به متن توافقنامه دائم تجارت آزاد اتحادیه اوراسیا و جمهوری اسلامی ایران به پایان رسیده و این بدان معنا است که متن این توافقنامه آماده طی کردن روندهای لازم شامل امضا و تصویب است که اعتقاد داریم سریع دنبال خواهد شد.
آندری اسلپنف در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در مسکو افزوده بود: امیدوار هستیم که توافقنامه تجارت آزاد این اتحادیه با ایران تا قبل از پایان سال ۲۰۲۳ میلادی ( دی‌ماه ۱۴۰۲) بین دولت‌ها امضا شود و بعد از آن، این توافقنامه در پارلمان‌ها (مجالس) طرفین باید به تصویب برسد.
وی ادامه داد: کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا، رویکرد جدی در زمینه گسترش همکاری با ایران دارند و به نظر می‌رسد در این شرایط، توافقنامه به سرعت در مجالس به تصویب برسد.
اتحادیهٔ اقتصادی اوراسیا (EAEU) یک اتحادیه اقتصادی میان‌دولتی شامل بلاروس، قزاقستان، روسیه، قرقیزستان و ارمنستان است. اعضای ناظر این اتحادیه ازبکستان، مولداوی و کوبا هستند.
پیش‌نویس توافقنامه بین ایران و اوراسیا بر سر اخذ تعرفه‌های صادراتی ترجیحی در ۵ ژوئیه ۲۰۱۷ در ایروان امضا شد. در سال ۲۰۱۸ توافقنامه موقت (برای مدت سه سال) در خصوص مشارکت این کشور با اوراسیا منعقد شد و از نیمه دوم سال ۲۰۲۱ مذاکرات برای انعقاد یک توافقنامه تمام عیار بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در حال انجام است.
در آخرین تحول، تهران با تمدید قانون موافقنامه موقت تشکیل منطقه آزاد تجاری ایران و اوراسیا راه را برای تحقق این هدف هموار کرد.
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور اول خردادماه جاری در اجرای اصل ۱۲۳ قانون اساسی، «قانون سند الحاقی(پروتکل) تمدید موافقتنامه موقت تشکیل منطقه آزاد تجاری بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و دولت‌های عضو» را که در جلسه علنی دوازدهم اردیبهشت ۱۴۰۲ مجلس شورای اسلامی تصویب و ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ به تایید شورای نگهبان رسیده بود، برای اجرا به وزارت صنعت، معدن و تجارت ابلاغ کرد.
پیش از این، آلکسی اورچوک معاون نخست وزیر روسیه ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ در حاشیه چهاردهمین مجمع اقتصادی بین المللی «روسیه - جهان اسلام: کازان فوروم» اعلام کرده بود: اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) ممکن است زودتر از سایر کشورها به توافق بر سر تجارت آزاد با ایران دست یابد.
وی در پاسخ به این سوال که اتحادیه اوراسیا با کدام کشورها به توافق برای تجارت آزاد نزدیکتر است، گفت: ما به توافق با ایران نزدیکتریم.