موانع صادرات از طریق مرزهای زمینی خوزستان با حضور مسوولان مربوطه در اتاق بازرگانی اهواز بیان و راهکارهای رونق تجارت بررسی شد.
خوزستان به واسطه ۱۰ گمرک فعال و وجود بنادر معتبری چون بندر خرمشهر، امام خمینی (ره) و مرزهای زمینی شلمچه و چذابه یکی از اصلی‌ترین استان‌های تجاری کشور محسوب می‌شود به طوری که در ۱۰ ماه اول امسال به عنوان دومین استان کشور از نظر حجم تجارت و میزان صادرات در رتبه سوم کشور قرار گرفته است.
خوزستان با داشتن شاخصه‌های مهم تجاری از جمله داشتن صنایع مادر و مرزهای زمینی و آبی یکی از مناطق راهبردی کشور در امر صادرات است.
۱۵ درصد تجارت و ۲۵ درصد ارز آوری کشور توسط خوزستان انجام می‌شود.
با وجود ظرفیت‌های این استان و تولید انواع محصولات کشاورزی و صنعتی برخی مشکلات و موانع، کار را برای بازرگانان و صادرکنندگان سخت کرده و موجب شد مشکلات با حضور دست‌اندرکاران و مسوولان مربوطه در هفتاد و نهمین نشست شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی در اتاق بازرگانی اهواز مطرح و بررسی شوند.
دبیر اجرایی اتاق بازرگانی، صنایع معادن وکشاورزی خرمشهر در این نشست به بیان مشکلات صادرات در خوزستان پرداخت و گفت: خوزستان با پتانسیلی که در صادرات دارد می‌تواند جایگاه وضعیت اقتصادی استان را ارتقا دهد.
کامران مالکیان بیان کرد: اولین مشکل که تمام بازرگانان و فعالان اقتصادی به ویژه در حوزه صادرات با آن مواجه هستند تعهد ارزی است، اجبار صادرکنندگان به تعهد ارزی آن هم در شرایطی غیرکارشناسی یکی از مهمترین موانع در توسعه صادرات است.
وی افزود: در بیشتر مرزهای زمینی از جمله شلمچه، چذابه و بنادر معاملات به صورت ریالی است که در این حالت ایفای ارز موضوعیت ندارد با این وجود بازگرداندن ارز به صورت دلار و یورو برای صادرکنندگان امکان‌پذیر نیست و چنین مواردی موجب خارج شدن فعالان اقتصادی از چرخه صادرات می‌شود.
مالکیان با بیان اینکه دریافت ارز از صادرکنندگان به نرخ رسمی بانک مرکزی با اجبار نیز مزید بر علت شده و توجیه اقتصادی ندارد ادامه داد: کالاهای صادراتی با نرخ ارز صادر می‌شوند ولی صادرکنندگان مجبور به بازگرداندن آن با نرخ رسمی هستند این امر باعث می‌شود رقابت در بازارهای صادراتی بین بازرگانان از بین رفته و موجب عدم فعالیت بازرگانان در بازارهای صادراتی شود.
وی نداشتن ثبات نرخ ارز را از دیگر مشکلات فعالان اقتصادی عنوان کرد و گفت: نوسانات ارزی منجر به استیلای فضای عدم اطمینان بر معاملات بین المللی، کاهش رغبت و میل فعالان اقتصادی بر تجارت به دلیل ریسک بالا و در نتیجه کاهش حجم صادرات به شکل کلی می‌شود که این امر در سال جاری تاثیرات مخرب خود را بر تجارت کشور و استان خوزستان گذاشته است.
دبیر اجرایی اتاق بازرگانی، صنایع معادن وکشاورزی خرمشهر اظهارکرد: باوجود تکرار این معضل بزرگ، تاکنون هیچ اقدامی به ویژه از طرف بانک مرکزی که عمده این مشکلات ناشی از سیاست‌های بانک مرزی است اتخاذ نشده و روز به روز موجب کاهش حجم صادرات و خارج شدن بازرگانان و شرکت‌های بزرگ از گردنه صادرات شده است.
مالکیان گفت: در این خصوص پیشنهادات اتاق بازرگانی بررسی شده و تاکید بر این است که بازرگانان خوزستانی که در صادرات مرزی شلمچه و چذابه معاملات را به صورت ریالی انجام می‌دهند آنها را از بازگرداندن ارز معاف کنند زیرا بیشتر صادرات شلمچه محصولات کشاورزی است.
همچنین پیشنهاد شده با توجه به اینکه خرید عراقی‌ها به صورت ریالی انجام می‌شود بازگشت ارز نیز به صورت دلاری نباشد نمی‌توان محاسبه معامله ریالی انجام شود و بازگشت ارز به صورت دلار باشد.
وی بخشنامه‌های مخل را یکی دیگر از معضلات صادرات عنوان کرد و گفت: تعیین عوارض صادراتی نامتعارف بر برخی از کالاها و دریافت چندگانه عوارض نیز معضلی در جهت توسعه صادرات و تصاحب بازارهای مستعد کشورهای مختلف شده است؛ کشاورزان و صنعتگران بسیاری فصل به فصل ملزم به پرداخت عوارض صادراتی می‌شوند در حالی که طبق قانون برای صادرات هیچگونه عوارضی تعریف نشده ولی بر صادرکننده و بازرگان تحمیل می‌شود و همین امر باعث از دست رفتن بازارهای هدف شده است.
به گفته مالکیان، برخی بخشنامه‌های متعدد و متوالی از سوی سازمان‌های مختلف دولتی صادرکنندگان را به شدت با چالش‌ها موانع مختلف مواجه کرده است؛ صدور ۱۰۵ بخشنامه صادراتی در ۱۰ ماه نخست امسال نشانه‌ای از این بلاتکلیفی و سردرگمی مفرط در مسیر صادرات است.
بارزگانی که امروز و با تکیه بر یک بخشنامه کالای خود را به مبادی ورزی ارسال می‌کند با صدور بخشنامه‌ای دیگر با چالش و مانع تجاری مواجه می‌شود؛ صدور سه بخشنامه برای عوارض صادراتی برخی از محصولات کشاورزی در طول ۶ روز یکی از این موارد است.
نبود مدیریت واحد در مرزهای خوزستان
دبیر اجرایی اتاق بازرگانی خرمهشر ادامه داد: نبود مدیریت واحد مرز بین المللی شلمچه از جمله مشکلات بازرگانان خوزستان است که با وجود بیان چندباره مشکلات هیچ نتیجه‌ای حاصل نشده است.
طبق محدوده جغرافیایی منطقه آزاد اروند، مرز تجاری شلمچه در محدوده این منطقه قرار گرفته است اما نداشتن مدیریت واحد در این مرز و دوگانگی اجرای قوانین از سوی دستگاه‌های مختلف بازرگانان را در انجام قوانین مناطق آزاد یا سرزمین مادری دچار سردرگمی کرده کرده و بسیاری از امتیازات مناطق آزاد از آنها سلب شده است.
با وجود مصوبه‌های متعدد از جمله شورای تامین استان در ارتباط با تعیین مدیریت واحد در مرز در چند سال اخیر همچنان شاهد مدیریت چندگانه این مرز هستیم.
مالکیان بهره‌برداری نکردن از دستگاه‌های ایکس‌ری را از دیگر مشکلات موجود عنوان کرد و گفت: بازرسی در محل درب خروج موجب زمان‌بر شدن روند تجاری این مرز شده لذا نیاز به راه‌اندازی دستگاه‌های ایکس‌ری کامیونی و خودرویی در مرز برای تسریع در امر تجارت و همچنین عدم مداخله نهادهای غیرمرتبط ضروری است؛ از ۶ سال پیش تاکنون به علت ممانعت برخی دستگاه‌ها به بهانه‌هایی نظیر جانمایی بهره‌برداری از این دستگاه‌ها صورت نگرفته است.
طبق گفته مسوولان مربوطه، براساس آخرین پیگیری‌ها مقرر شده بود ظرف مدت ۲۰ روز ایکس‌ری بهره‌برداری شود از آن زمان سه ماه گذشته و اقدامی انجام نشده است.
وی بر ضرورت هماهنگی گمرکات ۲ کشور تاکید کرد و افزود: تاخیر در خروج کامیون‌ها از مرز از دیگر موانع صادراتی در شلمچه است؛ لزوم راه‌اندازی درب دوم و هماهنگی گمرکات ۲ کشور در بهره‌برداری از آن و همچنین اختصاص یک درب به کالاهای فاسدشدنی و اولویت بخشی به آنها از موارد لازم در این زمینه است.
نبود امنیت کافی در مرزهای خوزستان
مالکیان ادامه داد: نبود امنیت کافی به عنوان یکی از معضلات موجود صادرکنندگان مطرح است که شان و منزلت جمهوری اسلامی را نیز زیرسوال می‌برد؛ طبق قوانین، گمرک ضابط انتظامی مرزهای تجاری است اما کمبود گارد گمرک در مرز شلمچه باعث ایجاد نواقص فراوان در تامین امنیت بازرگانان، عوامل تجاری و کالاهای صادراتی شده است.
از سوی دیگر نداشتن امنیت خودروهای حمل بار در مسیر مواصلاتی تا مرز، سرقت کالاها و همچنین تهدید و ارعاب رانندگان کامیون‌های ایرانی و عراقی در مرز، از مواردی محسوب می‌شود که به گفته دبیر اجرایی اتاق بازرگانی خرمشهر موجب ایجاد فضای منفی امنیتی و عدم رغبت بازرگانان به حضور در مرزهای زمینی شده است.
راهکارهای رونق تجارت در شلمچه
وی به بیان راهکارهای رونق تجارت در شلمچه پرداخت و گفت: ایجاد پنجره واحد تجاری در شلمچه، رایزنی برای تاسیس درب خروج کالاهای فاسدشدنی در خروج از مرز، ایجاد استراحتگاه برای نیازهای بازرگانان و رانندگان عراقی و ایرانی، ایجاد بستر برای خروج خودروهای ترانزیتی و تبدیل این مرز به پایلوت تجاری ایران و کویت از جمله راهکارهای رونق تجارت در شلمچه است.
همچنین، توسعه شبکه ریلی و اتصال خط آهن ایران به عراق از مرز شلمچه، ایجاد هایپرمارکت در نقطه صفر مرزی توسط تعاونی‌های مرزنشین با هدف عرضه کالاهای ایرانی، توسعه صادرات و بستر اشتغال، استقرار بازارچه مرزی جهت آغاز عملیات ورود کالا از مرز عراق و جایگزینی این مرز با کشورهای متخاصم و راه‌اندازی نمایشگاه دایمی محصولات صنعتی کشور با ۱۵۰ غرفه برای در دسترس بودن نمونه محصولات تولیدی منطقه و کشور برای بازرگانان عراقی به منظور توسعه اشتغال، صادرات، تولیدات داخلی و ایجاد مزیت‌های مرزنشینی، لغو بخشنامه‌های ممنوعیت صادرات مشتقات نفتی، ایجاد زیرساخت رویه صادرات زعفران و گیاهان دارویی، ایجاد پایانه‌های صنایع دستی از دیگر راهکارهای رونق تجارت در مرز شلمچه از طرف کارشناسان بیان شده است.
به گفته مالکیان، ایجاد پایانه صادراتی صنایع دستی، ایجاد بارانداز اختصاصی میوه و تره بار با ساخت سایت سردخانه‌ای، اعطای رویه صدور مجوز صادرات سیب درختی برای استفاده از آن برای واردات میوه‌های گرمسیری، رایزنی با کشور عراق برای فعال کردن کد وارداتی و باز کردن مرز برای کالاهای موردنیاز داخلی از دیگر راهکارهای رونق تجارت در مرز شلمچه است.
دبیر اجرایی اتاق بازرگانی خرمشهر تاکید کرد: با وجود اینکه مرز شلمچه موفق به اخذ واردات از گمرک ایران شده ولی تا الان گمرک عراق متناسب با این کد هیچ گامی برای انجام صادرات از طرف عراق با کشور ما انجام نداده که مستلزم دیپلماسی اقتصادی و پیگیری مسوولان امر است.
وی به مشکلات مرز تجاری چذابه نیز اشاره کرد و گفت: ضعف زیرساخت‌ها، نبود امکانات بهداشتی مناسب، تاسیسات رفاهی، ساختمان‌های اداری و تجهیزات بارگیری کافی سبب اختلال در روند صادرات کالاهای غیرنفتی در چذابه شده است.
وی توضیح داد: کمبود امنیت لازم در مسیر مواصلاتی مرز چذابه و محوطه‌های تجاری سبب ایراد خسارت به بازرگانان عوامل ترانزیت و حمل و نقل رانندگان عراقی شده که باید با اتخاذ تدابیر لازم از ایجاد جو مرز روانی منفی در مرز جلوگیری به عمل آید.
مالکیان زمان‌بر بودن فرایندها را از دیگر مشکلات موجود در مرز چذابه عنوان کرد و افزود: به اذعان فعالان اقتصادی این مرز، عمده اجرای روندهای صادرات کالا از سوی نهادهای مستقر در این مرز مانعی در جهت توسعه صادرات از مرز چذابه و توسعه صادرات از این نقطع مرزی است که باید موردتوجه قرار گیرد.
دبیر اجرایی اتاق بازرگانی خرمشهر به راهکارهای رونق تجارت در مرز چذابه پرداخت و اظهارکرد: تامین تجهیزات بارگیری و ترانزیتی، راه اندازی و تاسیس پنجره واحد تجاری، تامین نیروهای انتظامی و نظامی لازم در مرز به دلیل استقرار امنیت و جذب سرمایه‌گذار برای ایجاد زیرساختهای لازم از جمله راهکارهاست.
به گفته وی، بندر خرمشهر که زمانی عروس بندرهای ایران و منطقه بود بعد از جنگ فقط به نماد معنویت تبدیل شده و با کمبودزیرساختهای تخصصی مواجه شده اس؛ با وجود برخی زیرساختهای مناسب و ابزار بارگیری حجیم، به علت نبود برخی از زیرساختهای تخصصی از جمله نبود وسایل و تجهیزات تخلیه و بارگیری کالاهای فولادی و مواد معدنی روند امور صادراتی کالاهای یاد شده به کندی انجام می‌شود.
یکی از صادر کنندگان در مرز چذابه نیز به بیان مشکلات پرداخت و گفت: حراست گمرک چندین مرحله مانع عبور می‌شود و با وجود اینکه بار برنج از گمرک اهواز بارگیری شده در چذابه نیز دیماند طلب می‌شود و مجبوریم برای هر خودرو حدود ۵۰ میلیون ریال پرداخت کنیم.
جلال عبیات با بیان اینکه اگر خودرویی این مبلغ را پرداخت نکند اجازه عبور داده نمی‌شود ادامه داد: در حالی که ادعا می‌شود صادرات ۲۴ ساعته است ولی عملا چنین اتفاقی در مرزها نمی‌افتد، بعد از ساعت ۱۵:۳۰ دیماند طلب می‌شود و با شب خوابی مواجه می‌شوند.
سیدمهدی موسوی یکی دیگر از فعالان اقتصادی خوزستان نیز گفت: صادرات ریالی با عراق مصوبه شده ولی اسناد براساس دلار آمریکا محاسبه می‌شود، در برخی موارد نیز باید جریمه ۶۰ میلیون تومانی پرداخت کنیم این در حالی است که اگر صادرات ریالی انجام شود حدود ۳۰ درصد از مشکلات حل می‌شود.
وی از خطاهایی کارمندان گمرک هنگام ثبت سند انتقاد و بیان کرد: برخی اشتباهات باعث می شود صادرکننده جریمه و متضرر شود؛ ضمن اینکه بخشنامه‌های مربوط به صادرات زیاد است و مبالغ دریافتی به علت وجود بخشنامه‌های متعدد متفاوت است.
ایوب چلداوی یکی دیگر از صادرکنندگان مرز چذابه نیز می گوید: عوارضی که صادرکننده پرداخت می‌کند بعد از چند ماه عوارض گمرکی از ۲ و ۵ درصد به هفت درصد افزایش می‌یابد این افزایش ناگهانی باعث می‌شود بار با یک تعرفه از گمرک تهران ارسال شود و عراقی ها زیربار نروند.
وی ادامه داد: سیستم در محل درب ورودی مرز چذابه در برخی مواقع قطع می‌شود و تا ساعت ۱۴ با وجود ترافیک خودروها درب بسته می‌شود و صادرکنندگان با مشکل مواجه می‌شوند.
چلداوی اظهارکرد: ترخیص کالاهای فاسدشدنی مانند ماهی صبح انجام نمی‌شودو نیامند مجوز دامپزشکی و قرنطینه است، این اقدامات تا ساعت ۱۴ ادامه می‌یابد و وقتی کالا فاسد شد ضررو زیانش برعهده صادرکننده است.
دبیر کل اتاق بازرگانی اهواز نیز گفت: روزانه با تجار در مرز چذابه در ارتباط هستیم و همکاران گزارشات روزانه را ارسال می‌کنند؛ مدیریت واحدمرزها از مشکلات اصلی مرزهای خوزستان است و تا راهکاری برای مدیریت واحد مرزها ارایه نشود مشکلات حل نمی‌شود.
محمد نجفیان بیان کرد: هر قراردادی تعهداتی بر عهده کارفرما و پیمانکار می‌گذارد باید پرسید چند درصد از تعهدات پیمانکار اجرایی شده است؛ پیمانکار نمی‌تواند فقط مزایا را دریافت و هزینه‌ای پرداخت نکند باید ارگان‌های امنیتی در این خصوص ورود و نظارت بیشتری شود.
ارتقای امنیت مرزهای خوزستان تسهیل تجارت خارجی با عراق را درپی دارد
نایب رییس اول اتاق بازرگانی اهواز نیز گفت: در مرزها بارها مواردی از جمله سرقت از خودروهای حمل کالا و رانندگان گزارش شده است؛ فعالان اقتصادی با چنین چالشی روبرو هستند که باید از سوی دستگاه های مربوطه مورد بررسی جدی قرار گیرد.
شهلا عموری تصریح کرد: برخی کالاها توسط گمرک ترخیص می‌شود ولی در هنگ مرزی به عنوان قاچاق توقیف می‌شود این در حالی است که هیچ نهادی حق ندارد با وجود مهر گمرک کالا را توقیف کند.
وی اظهارکرد: در برخی موارد بار صادرکننده ساعت‌ها به علت تعطیلی مرزها معطل می‌ماند، با شب خوابی مواجه شده و و دچار ضرر و زیان می‌شود.
عموری ادامه داد: در حالی که ادعا داریم مرزها همیشه باز است و همچنین چندین مورد آتش سوزی در مرز چذابه اتفاق افتاده اما امکانات برای اطفای حریق نبوده وجود نداشته است.
وی افزود: برخی سرمایه گذاران عراقی برای فعالیت در استان با مشکلاتی روبرو شدند که این موضوع به هیچ وجه شایسته استان و کشور شایسته نیست زیرا باعث فراری دادن دادن مردم از خوزستان می‌شود.
عموری بر ضرورت تامین زیرساختهای توسعه صادرات تاکید کرد و گفت: باید متولی تامین زیرساخت‌ها مشخص شود تا بتوان صادرات را توسعه داد.
وی در خصوص ارز خارجی نیز بیان کرد: مشکل ارز خارجی باید به بانک مرکزی منتقل شود البته این موضوع در سفر رییس جمهور مطرح شد که عنوان شد این موضوع در بانک مرکزی در دست بررسی است.
مالکیان عدم بهره‌برداری از دستگاه‌های ایکس‌ری را از دیگر مشکلات موجود عنوان کرد و گفت: بازرسی در محل درب خروج موجب زمان‌بر شدن روند تجاری این مرز شده لذا نیاز به راه‌اندازی دستگاه‌های ایکس‌ری کامیونی و خودرویی در مرز برای تسریع در امر تجارت و همچنین عدم مداخله نهادهای غیرمرتبط ضروری است؛ از ۶ سال پیش تاکنون به علت ممانعت برخی دستگاه‌ها به بهانه‌هایی نظیر جانمایی بهره‌برداری از این دستگاه‌ها صورت نگرفته است.
طبق گفته مسوولان مربوطه، براساس آخرین پیگیری‌ها مقرر شده بود ظرف مدت ۲۰ روز ایکس‌ری بهره‌برداری شود از آن زمان سه ماه گذشته و اقدامی انجام نشده است.
وی بر ضرورت هماهنگی گمرکات ۲ کشور تاکید کرد و افزود: تاخیر در خروج کامیون‌ها از مرز از دیگر موانع صادراتی در شلمچه است؛ لزوم راه‌اندازی درب دوم و هماهنگی گمرکات ۲ کشور در بهره‌برداری از آن و همچنین اختصاص یک درب به کالاهای فاسدشدنی و اولویت بخشی به آنها از موارد لازم در این زمینه است.
معاون بازرگانی صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان نیز با بیان اینکه چارت سازمانی گمرک و تکمیل امکانات پایانه‌ها باعث شده صادرات ۲۴ ساعته نباشد گفت: ضروری‌ترین اقدام برای صادرات در مرزهای خوزستان افزایش کارکرد است تا بتوانیم رقم قابل توجهی از صادرات داشته باشیم.
غلامرضا محمدی پور افزود: وجوه غیرقانونی بالایی به بهانه‌های مختلف از صادرکنندگان دریافت می‌شود که مشخص نیست در ازای چه خدماتی باید پرداخت شود.
مشکلات باید طبق سلسله مراتب پیگیری شوند
ناظر گمرکات خوزستان نیز با تاکید بر اینکه مشکلات باید طبق سلسله مراتب پیگیری شوند گفت: گمرک به معنای عام مجموعه‌ای از حاکمیت با همکاری چندین مجموعه است لذا مشکلاتی که بیان شده مربوط به فعالیت چند ارگان است که باید با همکاری همه جانبه رفع شوند البته به منظور توسعه تجارت همه مشکلات را علاوه بر وظیفه کاری و در حد توان پیگیری می‌کنیم.
بهروز قره‌بیگی بیان کرد: در گمرکات استان چیزی به نام ملاقات مردمی در روز دوشنبه نداریم و مراجعه مردمی، حضوری و تلفنی در هر زمان امکان‌پذیر است و همیشه پاسخگوی مردم هستیم.
وی به مشکلات موجود در خصوص زیرساخت، قوانین و مقررات و اجرا اشاره و اظهارکرد:در گذشته هیچ وقفه ای برای صادرات نبود ولی در حال حاضر مقررات مانند واردات شده و در برخی موارد از آن سخت‌تر هم شده است ضمن اینکه عوارض باید گرفته شود.
ناظر گمرکات خوزستان به برگشت ارز حاصل از صادرات نیز اشاره و تاکید کرد: ارزش کالاهای صادراتی باید بررسی شود تا مشکلاتی در آینده پیش نیاید که موجب تخلف و تضعیف حقوق دولت شود.
قره‌بیگی زمان‌بر بودن فعالیت‌های گمرکی را حاصل وقفه بعد از تحریم‌ها عنوان کرد و گفت: شبانه‌روزی کردن فعالیت مرزهای خوزستان نیازمند تامین زیرساخت‌هاست؛ ابتدایی‌ترین نیاز برای شبانه‌روزی کردن مرزها تامین زیرساخت ها از جمله فضا، روشنایی، امکانات رفاهی، تجهیزات موردنیاز برای تخلیه و بارگیری، سیستم کنترل و دوربین مدار بسته است.
وی ادامه داد: تفاهم با مرز روبرو نیز نیاز است البته گفته شده عراق از این امر استقبال کرده که نیاز است تفاهم‌نامه‌ای در این خصوص امضا شود، فعالیت مرزها برای تردد برای مسافر به صورت شبانه‌روزی انجام می‌شود ولی برای فعالیت تجاری باید توسط کنسولگری تفاهم نامه‌ای امضا شود.
ناظر گمرکات خوزستان اظهارکرد: نیروی موردنیاز برای فعالیت شبانه‌روزی مرزها باید تامین شود، اگر تفاهم‌نامه ای امضا و زیرساخت‌ها تامین شوند باید از گمرک ایران به صورت مکتوب تقاضای نیرو شود البته باید دید انقد متقاضی وجود دارد تا حاکمیت زمان و امکانات موردنیاز را برای شبانه‌روزی کردن مرزها فراهم کند یا خیر.
قره‌بیگی گفت: در مرز چذابه در خصوص صادرات ماهی مشکلاتی وجود دارد که در این خصوص با مدیرکل دامپزشکی صحبت شد و تفاهم نامه‌ای شد تا اقدامات لازم انجام شود و ساعت کاری جدیدی تعریف شود؛ باید مجوزهای لازم از دستگاه‌های امنیتی در این خصوص اخذ شود.
صادرکنندگان قوانین و مقررات صادرات را مطالعه کنند
وی تاکید کرد: برخی از صادرکنندگان به خود زحمت نمی‌دهند قوانین و مقررات صادرات را مطالعه کنند، قانون گمرک مصوبه مجلس و ابلاغیه دولت است که طبق این قانون، متقاضی قبل از اتمام ساعت کاری که ساعت ۱۵ است باید درخواست کتبی به رییس گمرک ارائه کند تا نسبت به انجام صادرات کالا اقدام شود.
ناظر گمرکات خوزستان افزود: بر اساس بخشنامه ابلاغی وزیر اقتصاد، ساعت‌ها تعیین و پول به خزانه واریز می‌شود، خدمات فوق‌العاده خارج از ساعت اداری در اختیار برنامه و بودجه استان قرار می‌گیرد؛ نحوه محاسبات آن براساس بخشنامه وزیر اقتصاد ارایه شده که سعی شده کمترین میزان برای متقاضیان لحاظ شود.
وی در خصوص قطعی سیستم در مرزهای خوزستان نیز گفت: با پیگیری‌های انجام شده در سطح ملی و استانی این قطعی‌ها به حداقل ممکن رسیده است اگر در مواردی قطعی سیستم از یک میزان بیشتر شد با مسوولیت خودم مقرر کردم خارج از موعد اقدام و بار ترخیص شود.
ناظر گمرکات خوزستان در خصوص راه‌اندازی ایکس‌ری کامیونی در چذابه نیز گفت: برای کل گمرکات استان درخواست ایکس‌ری کامیونی شده؛ دستگاه در حال حاضر برای خرمشهر و چذابه قطعی شده که جانمایی شده و قرار است توسط بخش خصوصی واگذار شود امیدواریم با پیگیری استانداری بتوانیم این دستگاه را در ۲ مرز نیز راه‌اندازی کنیم.
قره‌بیگی ادامه داد: در شلمچه نیز نشستی برگزار و پیمانکار طرف قرارداد به گمرک معرفی شد، پیمانکار و پرسنل فنی در حال رفع مشکل فنی دستگاه هستند.
وی در خصوص امنیت مرزهای خوزستان نیز گفت: طی بازدیدی که از مرز مهران انجام شد مشاهده شد از حدود سه کیلومتر مانده به مرز، ایستگاه انتظامی مستقر شده و هرشخص و خودرو کنترل می‌شود که این موضوع باعث می‌شود مشکلات امنیتی در مرز کمتر شود.
ناظر گمرکات خوزستان مطالبه صادرکنندگان در خصوص امنیت را منطقی دانست و گفت: مقرر شد این موضوع به صورت مکتوب درخواست شود تا اقدامات لازم انجام شود.
قره بیگی گفت: مدیریت واحد مرزهای خوزستان یکی از ضروریات صادرات است که باید پیگیری شود.
وی در خصوص هماهنگی گمرکات و مرزهای ایران و عراق نیز گفت: نیاز است ملاقاتهای مرزی تقویت شوند ما نیز آمادگی داریم در این نشست‌ها حضور یابیم.
ناظر گمرکات خوزستان در خصوص صادرات مشتقات نفتی نیز گفت: این صادرات مربوط به گمرکات اختصاصی است و در گمرک چذابه امکانات و مجوزهای موردنیاز وجود ندارد.
وی در خصوص تعدد بخشنامه‌های گمرکی نیز اظهارکرد: حدود ۴۰ درصد بخشنامه‌ها کاهش یافته؛ این موضوع در دستور کار قرار دارد و منتقل شده است.
قره‌بیگی در خصوص عوارض گمرکی نیز گفت: عوارض گمرکی از نیم درصد تا ۲۰ درصد لحاظ شده و طبق مصوبه قانون بودجه مجلس شورای اسلامی ابلاغ شده است؛ برخی عوارض نیز در خردادماه دستخوش اصلاحاتی شده ؛ ردیف و تعرفه گمرکات مشخص است و اجازه تغییر یا تحریف در این خصوص نداریم.
ضرورت واگذاری امنیت مرزها به بخص خصوصی
رییس پلیس امنیت اقتصادی خوزستان نیز به گستردگی مرزها اشاره کرد و گفت: حدود ۲۹ هزار کیلومتر وسعت خطوط لوله‌های نفت و گاز استان است، خطوط سیمهای برق و تلفن نیز بسیار زیاد است که نمی‌توان با امکانات موجود این وسعت را پوشش داد.
سرهنگ سعید شعبانی افزود: برای استقرار ایستگاه انتظامی باید از وزارت کشور مجوز گرفت؛ بخش خصوصی در حوزه امنیت می‌تواند در این خصوص ورود کند و این خلا را پر کند.
وی اظهارکرد: افزون بر ۶۰۰ کیلومتر مرز خشکی و آبی در خوزستان وجود دارد که پوشش این حجم کار وظیفه سنگینی است، اگر دستگاه ایکس‌ری راه اندازی شود و کنترل به صورت فیزیکی و انسان محور نباشد وضعیت بهتر خواهد شد؛ نیاز است از تکنولوژی روز در این خصوص استفاده شود.
واگذاری مدیریت و تامین زیرساختهای مرزهای خوزستان به بخش خصوصی
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه ای استاندار خوزستان نیز گفت: واگذاری مدیریت، نگهداری، فضاسازی و تامین زیرساخت پایانه‌های مرزی به بخش خصوصی راهکار توسعه صادرات خوزستان است.
محمد راضی جلالی با تاکید بر اینکه وضعیت موجود در مرزهای خوزستان مطلوب بازرگان، دولت، مسوول و تاجر نیست و باید فکری برای آن شود بیان کرد: پایانه‌های مرزی ویترینی برای نمایش محصولات برای خرید توسط سرمایه‌گذاران کشورهای خارجی است در حالی که وضعیت پایانه‌های خوزستان تاسف‌بار به نظر می‌رسد.
وی اظهارکرد: وضعیت پایانه‌های مرزی از نظر کیفیت، زیرساخت، امنیت، نوع خدمات‌رفاهی، دقت و سرعت با دیگر کشورها قابل مقایسه نیست؛ صادرکننده و واردکننده‌های خارجی در پایانه‌های دیگر کشورها احساس آرامش می‌کنند اما در پایانه‌های ایران نگرانی برای دریافت میزان تعرفه وجود دارد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان بیان کرد: راهکار این است که مدیریت نگهداری، فضاسازی، تامین زیرساخت پایانه‌ها به بخش خصوصی توانمند واگذار شود و پایانه به نمایشگاهی از محصولات کل کشور تبدیل شود.
راضی جلالی گفت: در برخی موارد علت برخی مشکلات اطلاع نداشتن از قوانین و دستورالعمل‌ها عنوان شده که بخش خصوصی را متضرر و نسبت به بخش دولتی بدبین کرده است.
وی با تاکید بر اینکه سرمایه‌گذاران باید مدیران حوزه صادرات را برای حل مشکلات بشناسند گفت: انتظار می‌رود اتاق بازرگانی به عنوان حلقه اتصال بین صادرکننده‌ها و مسئولان عمل کند و با تشکیل کارگروه‌های ویژه، به توسعه صادرات منجر شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استاندار خوزستان توضیح داد: باید در قالب کارگاه آموزشی آخرین بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های موردنظر برای متولیان بخش خصوصی بیان شود و شاهد ارتباط بیشتر بخش خصوصی و دولتی باشیم.
راضی جلالی با تاکید بر اینکه با روش سنتی ۶۰ سال پیش نمی‌توان صادرات را توسعه داد تصریح کرد: باید میزان بهره گیری از هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های نوین در مدیریت، تردد، کنترل، امنیت برای توسعه صادرات مشخص شود.
وی گفت: در صورت واگذاری کردن این موارد به بخش خصوصی، علاوه بر پرداخت هزینه ها توسط این بخش، درآمدزایی را نیز به همراه دارد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استاندار خوزستان با بیان اینکه بازرگانان برای جلوگیری از سرقت حاضرند هزینه پرداخت کنند افزود: تعیین تکلیف مدیریت واحد پایانه‌ها اولین گام برای حل مشکلات و نقشه راه برای اصلاح وضعیت پایانه‌ها محسوب می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه نقش هر ارگان باید تعریف شود گفت: آمادگی وجود دارد که همه مشکلات به تدریج و بر اساس برنامه مشخص پیگیری شوند.
راضی جلالی ادامه داد: باید مصوبات بر اساس چارچوب مشخص به قانون تبدیل شوند تا قوانین با تغییر مدیریت، دستخوش تحول نشوند، ساعت تردد مرزها نیز قابل بازنگری است و باید با طرف عراقی نیز در این خصوص رایزنی صورت گیرد.
معاون استاندار خوزستان بیان کرد: قبل از پایانه‌ها می‌توان ایستگاه انتظامی احداث شود تا از ورود افراد متفرقه جلوگیری شود؛ پیشنهاد برای بازرسی اولیه ورودی مرزها در شورای تامین نیز مطرح می‌شود و برای موارد دیپلماسی نیز نشستی با مسوولان عراق برگزار خواهد شد.