از تصویب واردات خودروهای کارکرده توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام، از امروز دولت می‌تواند فرایند ثبت سفارش خودروهای وارداتی کارکرده را کلید بزند. حال باید دید چه خودروهایی می‌توانند وارد بازار ایران شوند؟
طرح واردات خودروهای کارکرده از زمان مطرح شدن سوال‌های بسیاری را برای همگان مطرح کرد؟ مهم‌ترین این سوالات در مورد نوع خودروهای وارداتی و سپس درمورد اشخاص واردکننده بود. همچنین خودروهای وارداتی کارکرده یکی از ابهامات موجود در این طرح بود که در این هفته در مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره آن تصمیم‌گیری شد.
تا این لحظه آیین‌نامه مشخصی درباره خودروهای کارکرده تعیین و منتشر نشده است، اما مسئله قطعی این است که عمر خودروهای وارداتی کارکرده باید زیر پنج سال باشد. موضوعی که می‌تواند نوع این محصولات را مشخص سازد.
به احتمال بسیار زیاد در آیین نامه نهایی، بندی در رابطه با میزان کارکرد خودروها هم لحاظ شود. با توجه به عرف کارکرد سالانه خودرو در خاورمیانه می‌توان پیش‌بینی کرد که این خودروها احتمالاً باید کارکردی زیر ۱۵۰ هزار کیلومتر داشته باشند.
گزینه‌های خودروهای وارداتی کارکرده
برای واردات خودروهای کارکرده به احتمال بسیار زیاد برندهای حوزه شرق آسیا در صدر قرار خواهند داشت؛ در بین این برندها با توجه به ذائقه مردم ایران و البته اهمیت دوام و کیفیت خودرو در بحث خودروهای وارداتی کارکرده، برند تویوتا احتمالاٌ بالاترین حجم واردات را در بین تمام محصولات داشته باشد.
البته این تنها یک فرضیه است؛ چراکه اگر واردات خودرو به دست اشخاص حقوقی یا افراد حقیقی دارای رانت سپرده شود، احتمالاً محصولات کره‌ای در صدر فهرست واردات قرار بگیرند؛ زیرا با توجه به قیمت جهانی محصولات کیا و هیوندای که تا حدی کمتر از تویوتاست، این محصولات بتوانند حاشیه سود بیشتری برای واردکنندگان داشته باشند.
یکی از مواردی که تا پیش از ابلاغ آیین‌نامه خودروهای وارداتی کارکرده نامعلوم خواهند ماند، سقف قیمتی برای واردات این خودروهاست؛ اما با توجه به صحبت‌هایی که برای واردات خودروهای نو مطرح شده می‌توان انتظار داشت که سقف قیمتی برای واردات خودروهای کارکرده هم مشابه خودروهای نو همان ۲۰ هزار یورو باشد.
الزامات واردات خودروهای کارکرده
طرح واردات خودروهای کارکرده به ضوابط و جزئیات بسیار بیشتری نسبت به واردات خودروی نو نیاز دارد، چراکه این خودروها به دلیل دست دوم بودن به بررسی و آزمایش‌های بیشتری نسبت به خودروهای نو نیاز دارند.
برای مثال خودروهای دست دوم علاوه بر تست سلامت فنی موتور، به کارشناسی شاسی و بدنه هم نیاز دارند تا از لحاظ سلامت تایید شوند؛ چراکه در صورت واردات خودروهای دست دوم ناسالم، ممکن است ارزبری بسیار زیادی برای تامین قطعات رخ دهد.
یکی دیگر از زیرساخت‌هایی که برای واردات خودروهای کارکرده نیاز است، بحث ایجاد نهادهای نظارتی و کارشناسی در داخل و ترجیحاً در مناطق مرزی است؛ چراکه ممکن است بسیاری از سوداگران این صنعت بخواهند قبل از ورود خودروها کیلومتر آنها را کم کنند تا هم شامل قانون واردات شوند و هم بتوانند خودرو را با قیمتی بیش از بهای واقعی آن به فروش برسانند.
خودروهای لوکس وارد ایران می‌شوند؟
با توجه به اینکه نرخ جهانی افت قیمت خودرو پس از خرید و خروج از کارخانه که به شکل میانگین بین دو تا ۳۳ درصد است، می‌توان امید داشت که بسیاری از خودروهای برندهای لوکس و باکیفیت جهان نظیر لکسوس، تویوتا یا رنج‌اوور وارد کشور شوند.
برای مثال یک خودروی پیکاپ تویوتا تاکوما مدل ۲۰۱۸ در صورت سلامت کامل و دارا بودن کارکرد طبیعی به جهت گذشت پنج سال از زمان تولیدش حدود ۱۷ درصد از قیمت روز اول خود را از دست می‌دهد، یعنی می‌توان با قیمتی در حدود ۲۱ هزار دلار یک پیکاپ فول‌سایز باکیفیت با عمر حدود پنج سال را وارد کشور کرد.
آیین‌نامه؛ تعیین‌کننده نهایی
تمام برندها و مدل‌هایی که برای خودروهای وارداتی کارکرده به آن اشاره شد در حد حدس و گمانه است و بر اساس قیمت‌های موجود در بازار منطقه به دست آمده است.
جزئیات آیین‌نامه نهایی می‌تواند سرنوشت کل بازار را تحت تاثیر قرار دهد. اگر سقف واردات خودرو بتواند به عددی حدود ۴۰ هزار دلار برسد، تقریباً می‌تواند بازار ایران را از هر نوع خودرویی از اقتصادی تا لوکس تامین کند.
همچنین در صورتی که واردات خودرو با همین شرایط فعلی نیز رخ بدهد، به شرط رعایت ضوابط می‌تواند بازار را از شرایط فعلی نجات دهد، اما اگر سقف قیمتی واردات افزایش یابد احتمالاً شرایط به سمتی می‌رود که دیگر خودروهای گذر موقت به خودروهای پلاک ملی تبدیل شوند.