«از اواخر سال گذشته میلادی، نفت خام ایران به شهر بندری و پالایشگاهی دالیان در شمال شرقی چین سرازیر شده، روندی که به حفظ سطح بالای خرید نفت از ایران کمک قابل توجهی کرده است».
این خبر را خبرگزاری رویترز در گزارشی بر مبنای ارزیابی شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها و منابع تجاری عنوان کرد. در گزارش رویترز آمده است: تغییر مقصد نفت ایران در مقطعی صورت می‌گیرد که بحران ناشی از افزایش قیمت نفت و پایین آمدن حاشیه سود شرکت‌های کوچک، تقاضا برای نفت خام ایران را از سوی خریداران کوچک در مرکز پالایشی مستقل استان شاندونگ را کاهش داده بود. آن‌ها از سال ۲۰۱۹ میلادی خریداران اصلی ایران در چین هستند.
ایران در زمستان سال گذشته ارسال محموله‌های نفتی به چین را متوقف کرد. تهران با این کار به دنبال چانه‌زنی و دریافت قیمتی بالاتر برای نفت خام صادراتی خود به چین بوده است.
نفت ایران، از جمله، مشمول تحریم‌های ایالات متحده آمریکا است که در سال ۲۰۱۸ با تصمیم دونالد ترامپ به خروج از برجام دوباره اجرائی شدند. اما چین خرید نفت ایران را متوقف نکرد و در حالی که شرکت‌های بزرگ دولتی نسبت به تحریم‌ها محتاط بودند، پالایشگاه‌های کوچک مستقل جای خالی آن‌ها را پر کردند.
پیشتر، مؤسسه مالی استاندارد چارترد در گزارشی اعلام کرد که آب‌های مالزی تبدیل به مسیری برای انتقال کشتی به کشتی نفت ایران و عاملی برای افزایش صادرات نفت ایران شده است. واردات نفت خام ایران توسط چین از طریق مالزی در ماه ژوئن به یک میلیون و ۴۵۶ بشکه در روز رسیده است.
اخیراً وزیر نفت ایران گفت که صادرات نفت ایران به ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است و در مقایسه با روز‌های پایانی دولت روحانی، یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه افزایش داشته است. هر ۱۰۰ هزار بشکه افزایش نفت در روز سالانه بیش از ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار عایدی برای کشور دارد.
به گزارش وورتکسا (Vortexa)، یک شرکت مشاوره که حرکت نفتکش‌ها را ردیابی می‌کند، ۲۳ محموله یا در مجموع ۴۵ میلیون بشکه نفت ایران بین اکتبر ۲۰۲۳ تا ژوئن ۲۰۲۴ در بندر دالیان و جزیره چانگ‌شینگ چین تخلیه شده است. وورتکسا، نسل جدیدی از شرکت‌هایی است که با استفاده از هوش مصنوعی و تمامی داده‌های در اختیار خود، بر بازار‌های جهانی انرژی نظارت می‌کند.
همچنین گزارش شرکت دیگری به نام کپلر (Kpler)، حاکی است که چین در همین مدت ۳۴ میلیون بشکه نفت به دالیان وارد کرده است. این ارقام معادل ۱۲۴ هزار تا ۱۶۴ هزار بشکه در روز است که تقریباً ۱۳ درصد از کل واردات نفت چین از ایران در نیمه اول سال جاری میلادی است.
وزارت خارجه چین درباره واردات نفت به دالیان، به خبرگزاری رویترز گفت که چین و ایران همیشه تجارت عادی و قانونی را تحت چارچوب حقوقی بین‌المللی حفظ کرده‌اند. چین می‌گوید با تحریم‌های یکجانبه مخالف است. با این حال، به گزارش رویترز، ردیاب‌ها و دلالان نفتکش‌ها می‌گویند که تاجران، نفت ایران با مقصد چین را به‌عنوان نفتی با مبداء از جا‌های دیگر مانند مالزی، عمان یا امارات متحده عربی تغییر نام می‌دهند.
این نقل و انتقالات نیز شامل یک «ناوگان پنهان» متشکل از گروهی از نفتکش‌های قدیمی است که به ندرت یک بیمه‌گر قابل شناسایی دارند.
گمرک چین به طور رسمی از ژوئن ۲۰۲۲ هیچ‌گونه واردات نفت از ایران را گزارش نکرده است.
در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، تولید نفت ایران از ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز در اوایل سال ۲۰۱۸ به کمتر از ۲ میلیون بشکه در روز در اواخر سال ۲۰۲۰ کاهش یافت.