آمار صادرات چهارماهه 1403 نشان می‌دهد صادرات زنجیره فولاد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته کاهش یافته است. مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ آهن، اعلام کرد تنها در دو ماه اول سال جاری، این کاهش 75 درصد بوده است.
بنا بر گزارش منتشرشده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد، آمار صادرات چهارماهه ۱۴۰۳ زنجیره فولاد کشور نشان می‌دهد صادرات آهن و فولاد کاهش ۱۴ درصدی معادل تقریبی ۶۰۰ هزار تن به ارزش حدود ۲۷۰ میلیون دلار پیدا کرده است.
درباره میزان کاهش صادرات فولادی‌ها و دلایل این کاهش، گفت‌وگویی با مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ آهن، ترتیب داده شد که در ادامه می‌خوانید.
افت 75 درصدی صادرات فولاد
*میزان کاهش صادرات چقدر بوده است؟
رقم کاهش صادرات بسیار بیشتر از 14 درصد اعلامی است. صادرات فولاد فقط در فروردین و اردیبهشت 1403 نسبت به دو ماه اول سال ۱۴۰۲، حدود 75 درصد کاهش یافته است.
*علت سقوط صادرات فولاد چیست؟
علت این کاهش عمدتاً مشکل نرخ ارز مبادلاتی بوده است. کل زنجیره فولاد مکلف شده ارز حاصل از صادرات را تحویل نیما بدهد.
این موضوع، اقلام صادراتی را به حاشیه برد. اقلام صادراتی نسبت به قیمت‌های خارجی مبلغ بالایی ندارند و این صادرات با سود بسیار کم انجام می‌شود. در برخی مواقع نیز صادرات انجام‌شدنی نیست، چراکه به ضرر تولیدکنندگان و صادرکنندگان تمام می‌شود.
*راهکار شما برای رفع این مشکل چیست؟
زنگ خطر این بحران از سوی بسیاری از کارشناسان به صدا درآمده بود و راهکار ارائه‌شده نیز تک‌نرخی شدن ارز بود. در روزهای گذشته بخشنامه‌ای صادر شده که صادرکنندگان زنجیره فولاد می‌توانند ارز حاصل از صادرات را صرف مایحتاج خود کنند یا آن در زنجیره به چرخه درآورند. این حرکتی رو به جلو محسوب می‌شود اما خیلی دیر انجام شده و ماه‌های زیادی از دست رفته است.
از طرف دیگر، این اقدام زمانی رخ داده که افت شدید قیمت فولاد، صنایع معدنی و سنگ آهن در همه دنیا از جمله چین اتفاق افتاده و صادرات فعلاً صرفه اقتصادی ندارد. امید است این بخشنامه مقدمه‌ای برای اقدامات بهتر باشد، اما در چنین شرایطی، این اقدام به صادرات کمک خاصی نخواهد کرد؛ چراکه قیمت‌های جهانی بسیار پایین است.
قطعی برق و کاهش تولید فولاد
*آیا قطعی برق نیز بر روند کاهش صادرات اثرگذار بوده است؟
قطعی برق به صورت غیرمستقیم به موضوع کاهش صادرات مربوط می‌شود. این موضوع که صادرات کاهش پیدا کرده، عمدتاً مربوط به نوع رفتار دولت نسبت به صادرات و موانع صادراتی از جمله مشکلات گمرک، بانک مرکزی و وزارتخانه‌های متعدد است. اما قطعی برق به طور مستقیم بر کاهش تولید اثر گذاشته است.
*قطعی برق چگونه بر صنایع فولادی اثر گذاشته است؟
بسیاری از کارخانه‌ها کمتر از ظرفیت اسمی تولید می‌کنند و علت اصلی آن قطعی برق و گاز است. ناترازی انرژی، موجب شده بسیاری از صنایع با ظرفیت‌های بسیار ناچیز کار کنند و در مواقعی زیان‌ده شده‌اند. این ناترازی به طور ویژه بر فولاد اثر گذاشته است. کارخانه فولاد با توجه به اینکه کوره فعال دارد، همیشه باید روشن باشد و اگر خاموش شود، ضرر سنگینی به تولیدکننده وارد می‌کند و هدررفت انرژی را بسیار بالا می‌برد.
*زیان مالی تولیدکنندگان در این زمینه چقدر برآورد می‌شود؟
صنایع فولادی وقتی به علت نبود برق یا گاز مجبور به خاموشی شوند، متحمل خسارات فراوانی خواهند شد. به طور میانگین اگر تولید هر کارخانه زیر ۷۰ درصد اسمی قرار بگیرد، زیان‌ده محسوب می‌شود. در حال حاضر کارخانه‌هایی وجود دارند که با ظرفیت ۴۰ الی ۵۰ درصد کار می‌کنند.
این کارخانه‌ها در واقع فقط حفظ حیات می‌کنند و به امید این هستند که شاید اوضاع در ماه‌های آینده بهتر شود. اما متاسفانه همیشه در تابستان مشکل برق در کشور وجود داشته و در زمستان هم به این بحران مشکل گاز نیز اضافه خواهد شد.